Thành phố Yuki của tỉnh Ibaraki, nơi sản xuất ra “ Lụa Yuki Tsumugi” là di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO công nhận. Mời các bạn đến thăm thành phố Yuki để tìm hiểu về kỹ thuật dệt lụa tỉ mỉ được sử dụng để tạo ra một trong những loại vải lụa kimono dệt thủ công quý giá nhất của Nhật Bản. Chúng tôi xin giới thiệu các cơ sở nơi bạn có thể quan sát thợ thủ công làm việc và bảo tàng lụa, cũng như các xưởng nơi bạn có thể trải nghiệm dệt thử lụa tsumugiori.

"Lụa Yuki Tsumugi" đã được đăng ký là Di sản văn hóa phi vật thể của UNESCO vào năm 2010.

Dù là những người đã từng đến Nhật hay những người chưa từng đến Nhật chắc hẳn bạn cũng không khỏi ngỡ ngàng trước vẻ đẹp của Kimono trang phục truyền thống của Nhật Bản. Trang phục truyền thống Kimono có nhiều loại khác nhau như là những loại có màu sắc nổi bật hay hoa văn lộng lẫy v/v… Trong số đó có những bộ trang phục Kimono bằng lụa được dệt thủ công mang lại nét thanh lịch đơn giản nhưng lại khiến người mặc trở nên tỏa sáng và nổi bật.

Trang phục Kimono bằng lụa được dệt thủ công thì nhiều nơi trên Nhật Bạn cũng có sản xuất, nhưng thứ người ta nghĩ đến đến đầu tiên chính là lụa Yuki Tsumugi. Lụa Yuki Tsumugi là kỹ thuật dệt lụa lâu đời nhất của Nhật Bản đã được truyền lại từ hơn 2000 năm trước, hiện nay nơi sản xuất ra lụa Yuki Tsumugi là thành phố Yuki thuộc tỉnh Ibaraki và thành phố Oyama thuộc tỉnh Tochigi.

Ngoài lịch sử lâu đời của lụa Yuki Tsumugi ra, điểm đặc trưng của loại vải này là tất cả các quy trình từ khâu kéo sợi đến nhuộn và thiết kế đều được thực hiện thủ công. Kết quả cho ra đời bộ Kimono vừa nhẹ vừa ấm vừa bền có thể mặc qua nhiều thế hệ. Kỹ thuật sản xuất lụa Yuki Tsumugi đã được đăng ký với UNESCO năm 2010 là di sản văn hóa phi vật thể.

Trong bài viết này chúng tôi muốn giới thiệu tới các bạn lịch sử lâu đời và đặc điểm của lụa Yuki Tsumugi, cũng như các cơ sở sản xuất lụa nơi bạn có thể quan sát được các người thợ thủ công dệt lụa và nơi bạn có thể trải nghiệm thử công việc dệt lụa Yuki Tsumugi.

Đặc trưng và cách làm ra lụa Yuki Tsumugi

Những dãy phố có những ngôi nhà cổ xưa truyền thống nằm san sát nhau trên các con đường của thành phố Yuki. đã được chỉ định là di tích văn hóa. Ảnh của Pixta

Từ thủ đô Tokyo nhìn về phía bắc thành phố Yuki nằm dọc theo con sông Kinugawa, nơi đây có môi trường tự nhiên vô cùng lý tưởng để trồng dâu nuôi tằm. Việc nuôi tằm đã là nghành nghề chính của khu vực trong nhiều thế kỷ.

Để sản xuất ra được lụa Yuki Tsumugi phải trải qua hơn 30 quy trình sản xuất. Đầu tiên từ quá trình trải kén ra để tạo thành sợi tơ, và kéo sợi tơ bằng ngón tay cái và ngón tay trỏ được gọi là Tsumugi, đây chính là nguồn gốc tạo ra cái tên Yuki Tsumugi. Vải lụa được kéo sợi thủ công cả sợi ngang và sợi dọc trên thế giới chỉ có duy nhất lụa Yuki Tsumugi. Bằng cách sử dụng tối đa hóa các đặc tính của kén, sợi vải trở nên bền và cho cảm giác mịn màng khi chạm vào.

Điều đáng nói là ngay cả những chiếc kén bị hư hỏng và biến dạng không thể dùng máy dệt được thì cũng có thể sử dụng được khi dệt thủ công lụa Yuki Tsumugi. Điều này giúp loại bỏ sự lãng phí nguyên liệu tơ quý báu, và hỗ trợ ngành công nghiệp nuôi tằm của địa phương.

Sau khi sợi tơ được quấn trên trục quay, và được chuẩn bị theo thiết kế có sẵn, việc tạo hoa văn bằng cách thắt các sợi tơ trực tiếp bằng tay được gọi là kasuri-kukuri, Dù sợi tơ đã được nhuộm thì việc thắt các sơi tơ trực tiếp bằng tay cũng không thay đổi.

Trong quá trình dệt lụa, các sợi tơ dọc và sợi tơ ngang được xếp lớp tỉ mỉ cẩn thận để tạo ra theo thiết kế mong muốn. Để dệt ra loại vải lụa này phải sử dụng khung cửi được gọi là Jibata. Khung cửi này có thiết kế vô cùng độc đáo, eo của thợ dệt vải và khung cửi được nối với nhau bằng một chiếc thắt lưng, và thợ dệt có thể điều chỉnh độ căng của sợi tơ dọc bằng cách di chuyển lưng của mình.

Bộ Kimono được làm từ lụa Yuki Tsumugi mền mại, nhẹ và rất bền, đặc điểm của nó là có khẳ năng giữ ấm cho bạn, ngay cả trong những ngày lạnh giá. Hơn nữa mỗi khi mặc nó, độ sáng bóng và tinh tế của nó được tăng lên và nó trở nên đẹp hơn theo thời gian. Những bộ Kimono được làm từ lụa Yuki Tsumugi được nói rằng có thể mặc được trên 3 thế hệ, từ cha mẹ được truyền lại cho con cháu và được trân trọng như báu vật của gia đình.

Kimono sử dụng lụa Tsumugi thì hầu như không có Kimono may sẵn được bầy bán, thông thường người ta sẽ mua cả cuộn lụa Tsumugi và may nó theo số đo của người mặc. Vải lụa kéo sợi sử dụng cho Kimono và thắt lưng của Kimono, vì tốn rất nhiều công sức và thời gian nên giá thông thường của 1 cuộn lên tới mấy chục man yên. Mặc dù giá cả có đắt hơn so với các loại Kimono lụa khác nhưng những bộ Kimono được làm từ lụa Tsumugi được cho là rất phù hợp cho những dịp trang trọng và cả bình thường.

Lịch sử của lụa Yuki Tsumugi

Nguồn gốc của lụa Yuki Tsumugi được cho là bắt nguồn từ thời đại của thiên hoàng Sujin là thiên hoàng đời thứ 10 trong lịch sử Nhật Bản người trị vì vào thế kỷ thứ 1 trước công nguyên. Trong thời kỳ này , ở khu vực Kuji thuộc tỉnh Ibaraki hiện nay, một loại vải lụa bền chắc chắn có tên là Ashiginu được dệt từ lụa thô dày bắt đầu được sản xuất. Sau đó phương pháp và kỹ thuật sản xuất lụa được truyền lại cho Yuki.

Năm 714 vải lụa dệt ở Yuki được tiến dâng lên thiên hoàng Nara. Vải lụa này được cất giữ ở Shosoin là kho báu của chùa Todaji cùng với những món đồ quý báu khác ở trong nước và nước ngoài. Vào thời điểm đó loại vải lụa này được gọi là Hitachi Tsumugi theo tên của tỉnh Hitachi ( thuộc tỉnh Ibaraki hiện nay).

Từ thời kỳ Muromachi ( từ năm 1333 đến năm 1572 ) cho đến thời kỳ Edo ( từ năm 1603 đến năm 1868 ), khu vực Yuki được cai trị bởi gia tộc Yuki, và họ thường gửi những cống phẩm lụa là cao cấp cho Mạc phủ. Mãi cho tới thời Edo thì những sản phẩm lụa này mới được gọi là lụa Yuki Tsumugi.

Vào thời kỳ Edo chỉ nam giới mới được mặc Kimono được làm bằng lụa Yuki Tsumugi. Vì những thiết kế lộng lẫy xã hoa bị cấm cản bởi sự phân chia giai cấp giàu nghèo nghiêm ngặt, tầng lớp thương nhân bị hạn chế chỉ được mặc những bộ Kimono có màu giản dị. Chính vì thế những thương nhân giàu có đã mặc những bộ Kimono có thiết kế hoa văn tinh xảo nếu không nhìn kỹ thì không thể nhận ra được. Đó là lý do tại sao lụa Yuki Tsumugi được đánh giá là sản phẩm cao cấp thanh lịch tinh tế.

Những bộ Kimono được làm bằng lụa Yuki Tsumugi dành cho phụ nữ được bày bán lần đầu tiên sau thời kỳ đầu của thời kỳ Minh Trị ( từ năm 1878 đến năm 1912 ) khi đó Nhật Bản đang trong thời kỳ phát triển hiện đại hóa. Sự biến đổi đa dạng về hoa văn và màu sắc của lụa Yuki Tsumugi tăng lên một cách đáng kể, thiết kế phong phú giống như thời đại hiện nay. Lụa Yuki Tsumugi đang rất được yêu thích và được những người đam mê lụa đánh giá cao như là cựu hoàng hậu Michiko đã mặc bộ Kimono được làm từ lụa Yuki Tsumugi v/v…

Vì mỗi một quy trình làm ra lụa Yuki Tsumugi đều được thực hiện bằng thủ công cực kỳ chính xác, từ quy trình kéo sợi đến quy trình tạo kiểu chỉ và dệt vải. Lụa Yuki Tsumugi đã được đăng ký là tài sản văn hóa phi vật thể của quốc gia vào năm 1956 và vào năm 2010 nó đã được UNESCO công nhận và thêm vào ( danh sách di sản văn hoa phi vật thể đại diện của nhân loại ).

Bạn cũng có thể trải nghiệm dệt lụa Yuki Tsumugi ! Tại cơ sở chuyên về sản xuất lụa Yuki Tsumugi

Để được trải nghiệm việc dệt lụa Yuki Tsumugi chúng tôi khuyên bạn hãy đến thăm thành phố Yuki của tỉnh Ibaraki. Từ ga Tokyo lên tuyến tàu shinkansen Tohoku và xuống tàu ở ga Oyama. sau đó chuyển tàu sang tuyến Mito và đi đến ga Yuki. Tông cộng mât khoảng 1 tiếng di chuyển.

Ngoài những nơi bạn có thể gặp những người thợ thủ công làm lụa Yuki Tsumugi ra chúng tôi xin giới thiệu 3 cơ sở bạn có thể tham gia trải nghiệm dệt và nhuộm vải.

 

1. Tòa nhà công nghệ truyền thống thành phố Yuki

Nếu muốn xem các buổi trình diễn của những người thợ thủ công, hãy ghé thăm tòa nhà công nghệ truyền thống thành phố Yuki. Bên trong tòa nhà có khu vực giới thiệu quy trình sản xuất lụa Yuki Tsumugi và có pano giải thích về lụa Yuki Tsumugi bằng tiếng anh.

Tại đây bạn có thể thăm quan miễn phí các màn trình trình diễn kéo sợi và dệt thủ công lụa Yuki Tsumugi, hàng ngày có một vài người thợ thủ công của địa phương ở lại tòa nhà.( Không cần đặt chỗ trước ).

Việc chỉ được xem những người thợ thủ công làm việc thôi cũng thấy vô cùng thú vị ! thỉnh thoảng cũng có những người có mong muốn nhận được sự kéo tơ. Vì cũng có khả năng một số người thợ thủ công không thể nói được ngôn ngữ khác ngoài tiếng Nhật mong mọi người lưu ý.

Tại cở sở này, có giải thích về những kỹ thuật buộc chỉ làm hoa văn thông qua các cuộc triển lãm như sách thiết kế được sử dụng cho lụa Yuki Tsumugi. Về mẫu thiết kế có vẻ như nhận được nhiều lời yêu cầu được đưa ra bởi các chủ cửa hàng Kimono những người quen thuộc với xu hướng thịnh hành và biết những mẫu hàng bán chạy.

Một điều thú vị nữa là có rất ít người thợ thủ công cống hiến hết mình cho việc làm ra lụa Yuki Tsumugi. Đúng ra thì nó là một công việc kinh doanh phụ giữa kinh doanh chính và gia đình. Người dân ở Yuki từ cuối mùa xuân đến cuối mùa thu mọi người tập trung làm việc đồng áng, thông thường người ta thường làm công việc dệt lụa Tsumugi vào mùa lạnh

Nếu sũy nghĩ về khối lượng công việc và thời gian cần thiết để làm ra 1 cuộn lụa Tsumugi, bạn cũng có thể hiểu được để làm ra được 1 cuộn lụa thì chỉ 1 người hoăc 2 người thì không thể làm được, mà phải cần một nhóm người làm việc cùng nhau mới tạo ra được.

Một trong những vai trò của tòa nhà công nghệ truyền thống thành phố Yuki là truyền lại các kỹ thuật làm lụa Tsumugi cho những người muốn học kỹ thuật làm nó. Chính vì lý do này theo định kỳ những người thợ thủ công sẽ tập trung lại để học hỏi lẫn nhau để tạo ra loại lụa Tsumugi mới.

2. Tòa nhà Tsumugi

Tòa nhà Tsumugi là một cơ sở phúc hợp được thành lập vào năm 2006 với mục đích để bảo tồn và quảng bá lụa Yuki Tsumugi.

Để tìm hiểu về lịch sử lụa Yuki Tsumugi, trước tiên chúng ta hãy ghé thăm bảo tàng. Ở đây có trưng bày những văn kiện tài liệu lịch sử của lụa Yuki Tsumugi từ thời đại Nara ( từ năm 710 đến năm 794 ) đến thời ngày nay.

Đặc biệt trong đó có một tài liệu thú vị là bản kiến nghị ( muốn giảm giá thành lụa Tsumugi ) được gửi cho những người thợ thủ công ở Yuki bởi một thương gia dệt may nổi tiếng ở Edo ( tên cũ của thủ đô Tokyo ) từ thời đại Edo. Đó là một tài liệu cho thấy rằng lụa Yuki Tsumugi ở thời điểm đó được đánh giá cao, có nhu cầu lớn, và nó là một trong những loại vải dệt may có giá thành cao, ngay ở thời kỳ Edo cũng có rất ít người có thể mua được loại vải này.

Tại cơ sở này này trưng bày với phạm vị rộng lớn quy trình kéo sợi, nhuộm và dệt lụa

Ở trên tầng 2 bạn có thể được chiêm ngưỡng những bộ Kimono được làm từ lụa Yuki Tsumugi kiều diễm thanh lịch được làm từ thời Edo. Nếu bạn quan sát kỹ những bộ Kimono dành cho nam giới thì bạn sẽ nhận thấy rằng chúng có những họa tiết hoa văn tinh xảo gần như không thể phân biệt được bằng mắt thường.

Ở đây cũng có trưng bày những bộ Kimono dành cho nữ giới có họa tiết hoa văn và màu sắc tuyệt đẹp được làm ra từ thời kỳ Minh Trị. Chắc chắn bạn sẽ bị ấn tưởng sâu đậm bởi bộ Kimono với độ bóng mịn nhẹ nhàng của nó !

Tòa nhà nằm cạnh với bảo tàng mỹ thuật là xưởng sản xuất, nơi tổ chức các hoạt động trải nghiệm thực hành dệt lụa. Nếu đăng ký trước bạn có thể tham gia hoạt động trải nghiệm làm tấm lót ly bằng lụa Yuki Tsumugi.

Sau khi chọn xong sợi tơ, bạn sẽ nhận được hướng dẫn cách sử dụng khung cửi và sau đó bắt đầu dệt tấm lót ly. Đây là trải nghiệm vô cùng hấp dẫn ! Tiếng dệt vải của khung cửi cực kỳ dễ chịu đến nỗi bạn sẽ bị hút hồn vào đó lúc nào mà không hay. Hoàn thành tấm lót lý trong khoảng thời gian từ 15 đến 20 phút.

Tối đa lên tới 10 người có thể tham gia trải nghiệm cùng một lúc, lệ phí là 2,200 yên. Tại cơ sở có nhân viên nói được tiếng Anh. Vào thứ bảy có diễn ra buổi biểu diễn dệt bằng khung cửi Jibata. Khung cửi thường sử dụng để dệt vải Tsumugi. Những sợi tơ dọc và sợi tơ ngang được xếp chồng lên nhau một cách cẩn thận tỉ mỉ, bạn sẽ bị mê hoặc bởi kỹ thuật khéo léo của người thợ thủ công tạo ra những thiết kế phức tạp.

Tòa nhà Tsumugi là khu phúc hợp trưng bày và bày bán khoảng 200 cuộn lụa Tsumugi. Sự đa dạng về màu sắc và họa tiết hoa văn sẽ làm cho bạn ngạc nhiên đến không ngờ ! Hơn nữa cửa hàng được đặt ở khu lễ tân của tòa nhà có bày bán những sản phẩm quà lưu niệm như ví thanh lịch sang trọng, phụ kiện trang sức và khăn choàng được làm từ lụa Yuki Tsumugi v/v…

3. Tsumugi no Sato

Tsumugi no Sato nằm gần tòa nhà Tsumugi là xưởng sản xuất nơi diễn ra những buổi học trải nghiệm dành cho khách du lịch và đoàn khách. Trải nghiệm dệt lụa Yuki Tsumugi là một trong số đó. Bạn có thể trải nghiệm dệt lụa Tsumugi như là dệt tấm lót ly ( 930 yên ), dệt khăn choàng ( từ 5,000 yên ～ ) ,khăn trải bàn ( 4,000 yên ) và cũng có thể trải nghiệm nhuộm màu chàm.

Tối đa số người tham gia trải nghiệm lên đến 20 người cùng một lúc, cần phải gọi điện đặt chỗ trước. Trong xưởng sản xuất có một góc lưu niệm siêu tập các mặt hàng thủ công mỹ nghệ như đồ thủy tinh, đồ trang trí nội thất, và các đồ phụ kiện trang sức lấy họa tiết hoa văn thiết kế từ lụa Yuki Tsumugi v/v…

Ghé thăm thành phố Yuki và trải nghiệm dệt lụa Yuki Tsumugi !

Thành phố Yuki của tỉnh Ibaraki là địa điểm hoàn hào để trải nghiệm dệt lụa Yuki Tsumugi là di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO công nhận. Đến với nơi đây các bạn vừa được quan sát công việc tỉ mỉ của những người thợ thủ công, vừa có thể trải nghiệm được cách dệt lụa Tsumugi đơn giản, điều đó khiến cho bạn một lần nữa nhận ra được sự tuyệt vời của nghề thủ công đã được truyền lại từ thời xa xưa.

Thông tin và hình ảnh trong bài viết được lấy ở tại thời điểm viết bài. Nội dung và giá cả dịch vụ của sản phẩm cũng có thể thay đổi sau khi bài viết được đăng lên. Vui lòng hãy kiểm tra lại trước khi dùng nhé.